PMD-project op de Markt van Deinze was schot in de roos.

De stad Deinze, afvalintercommunale IVM en Fost Plus hebben gedurende 3 maanden de problematiek van PMD-weeszakken op de Markt in Deinze grondig aangepakt.

Weeszakken zijn PMD-zakken die na ophaling blijven staan omdat ze één of meer afvalstoffen bevatten die niet tot het PMD behoren. Normaliter moeten inwoners de geweigerde zak terug binnen nemen en deze bij een volgende PMD ophaling correct (dus zonder de foute verpakking) aanbieden.

In zones waar PMD-zakken gegroepeerd worden aangeboden is het evenwel niet evident te achterhalen wiens PMD-zak werd geweigerd. Daarom bleven deze zakken gewoon buiten staan en werden het … weeszakken.

Controletelling leerde: werk aan de winkel!

Voor aanvang van het project heeft de IVM enkele controletellingen uitgevoerd naar de correctheid van het aangeboden PMD op de Markt in Deinze. Hieruit bleek dat 24,6% van de aangeboden PMD zakken correct werden aangeboden. Anders gezegd: 75,4 op 100 PMD-zakken bevatten één of meerdere afvalstoffen/verpakkingen die géén PMD waren. Aan de hand van de resultaten van de controletellingen werd een voorbereidende communicatie opgezet en werden inwoners uitgenodigd om de PMD-zak correct aan te bieden. In aanloop naar het project werd een informatiesessie georganiseerd en werden de inwoners bijkomend gesensibiliseerd via het stedelijk informatieblad.

Aanpak

Na de informatievergadering van 24 september 2013 en de verspreiding van een informatiepakket werd elke PMD-ophaling gedurende 3 maanden nauwkeurig gecontroleerd. De IVM stelde hiervoor een PMD-watcher aan, die instond voor de controle bij de ophalingen en de persoonlijke feedback naar de inwoners.

Hoe werden de inwoners gestimuleerd mee te doen?

Elk adres werd gecontacteerd met de vraag om aan het project deel te nemen. Hiervoor werden stickers uitgedeeld met een persoonlijke code, die op de PMD-zak moesten worden gekleefd telkens een blauwe zak werd aangeboden voor de PMD-ophaling.

In totaal waren 339 unieke codes in omloop. Deze waren enkel identificeerbaar bij de stad Deinze en de PMD-watcher; buren konden dus niet weten wiens PMD-zak werd geweigerd. Op die manier werd de anonimiteit gegarandeerd. Bij elke ophaling ging de PMD-watcher na welke zakken met codes correct werden aangeboden, evenals welke zakken met codes niet correct werden aangeboden. De bewoners die de codes gebruikten kregen feedback na elke ophaling (mondeling en/of schriftelijk). Er werd uitgelegd wat er fout was en hoe dit in de toekomst kon worden vermeden. Ook de zakken zonder code werden gecontroleerd. In de appartementen waar deze zak werd aangetroffen, werd bij de inwoners die géén code hebben gebruikt schriftelijke feedback gegeven over de foute PMD-zak die werd aangetroffen, met uitleg wat er fout was en hoe dit in de toekomst kon worden vermeden.

Dit gebeurde gedurende 6 ophalingen (van oktober tot en met eind december 2013). In de loop van het project werd tweemaal een PMD-infostand opgetrokken tijdens de weekmarkt. Tientallen bewoners kwamen er met al hun vragen over PMD (maar ook andere afval- en materiaalstromen) om uitleg vragen.

Evolutie van het aantal correct aangeboden PMD-zakken gedurende het project.

Zakken met code

 

	Foute PMD	Correcte PMD
1ste ophaling	61% (54 zakken)	39% (34 zakken)
2de ophaling	58% (49 zakken)	42% (35 zakken)
3de ophaling	18% (18 zakken)	82% (82 zakken)
4de ophaling	15% (12 zakken)	85% (67 zakken)
5de ophaling	5% (4 zakken)	95% (82 zakken)
6de ophaling	7% (5 zakken)	93% (68 zakken)

Zakken zonder code

 

	Foute PMD	Correcte PMD
1ste ophaling	61% (23 zakken)	39% (15 zakken)
2de ophaling	68% (36 zakken)	32% (17 zakken)
3de ophaling	24% (7 zakken)	76% (22 zakken)
4de ophaling	34% (15 zakken)	66% (29 zakken)
5de ophaling	22% (13 zakken)	78% (45 zakken)
6de ophaling	21% (8 zakken)	79% (31 zakken)

Conclusies

Uit de resultaten van de analyse tijdens de projectduur kan worden geconcludeerd dat bij de inwoners die bewust aan de actie hebben deelgenomen door op de PMD-zak een codesticker te kleven, na feedback door de PMD-watcher, het percentage correct aangeboden PMD-zakken is gestegen van 39% bij aanvang van het project tot 93% op het einde van het project.

Ook bij inwoners die geen code hebben gebruikt, werd een ‘verbetering’ vastgesteld. Het percentage correct aangeboden PMD-zakken steeg van 39% bij aanvang van het project tot 79% op het einde van het project. Wellicht kende de sensibilisatie naar het correct aanbieden van PMD ook hier een positief effect.

Overige conclusies

Niet elke inwoner biedt bij elke ophaling een PMD-zak aan. Dit verklaart het verschil in aantallen tijdens elke ophaalronde. In totaal werden 224 unieke codes gebruikt (op een totaal van 339 is dit 66%).  Eén op drie inwoners/gezinnen op de Markt bood dus géén PMD aan met codesticker. Sommige inwoners die consequent bij elke ophaling een code op de PMD-zak kleefden hebben de blauwe zak telkenmale correct aangeboden, bij andere zie je een ‘foutieve’ start met nadien een verbetering in de loop van het project. Slechts 8 % van de inwoners die een code hebben gebruikt, hebben meermaals een foutieve verpakking in de PMD-zak gestopt. Slechts 2,5% heeft meer dan 2 maal een foutje gemaakt. De persoonlijke aanpak en feedback loont derhalve.

Veel voorkomende ‘foutieve verpakkingen’

In de foutief aangeboden PMD-zakken werden de meeste fouten gemaakt tegen de ‘P’-fractie. PMD staat immers voor Plastic flessen en flacons, metalen en drankverpakkingen.

De ‘P’ wordt nog teveel gezien als een verzamelnaam voor alle ‘plastics’. Derhalve worden vaak plastic doosjes, schoteltjes en folies aangetroffen. De klassiekers ‘botervlootje en yoghurtpotje’ worden al te vaak in de blauwe zak gestopt.

Ook de PMD-watcher heeft ervaren dat inwoners de meeste problemen hebben met het correct sorteren van de plastic verpakkingen, die niettegenstaande de veelvuldige communicatie over de sorteerregels op de ophaalkalender, milieumagazines en advertenties …. Na de persoonlijke feedback leek dit probleem grotendeels van de baan.

Opvolging

Het project heeft geleerd dat regelmatige feedback over de sorteerregels loont. Daarom zullen in de toekomst regelmatig ‘opvolgingssteekproeven’ op de Markt worden georganiseerd. De inwoners die aan het project hebben deelgenomen en een of meerdere keren een codesticker op de PMD-zak hebben gekleefd, krijgen een attentie als dank voor hun medewerking en inspanningen.

Meer informatie over het PMD project

IVM – 09 377 82 11 – [email protected] – IVM o.v. Sint-Laureinsesteenweg 29 9900 Eeklo