De verandering begint (niet) in Deinze

Maar liefst zeven partijen dongen op 14 oktober mee naar de stem van de Deinse kiezer. De bestaande coalitie tussen CD&V en Open VLD+ hield stand, maar zag het politieke landschap rondom hen grondig veranderen. “Er zal anders oppositie gevoerd worden”, meent burgemeester Jan Vermeulen (CD&V).
Door Guillaume Maebe

Het was niet de stadskernvernieuwing of de nijpende mobiliteitsproblematiek die Deinze nationale media-aandacht opleverde. Die eer was weggelegd voor Open VLD+’er Steven Van de Putte. Met een amateuristisch filmpje waarin de politicus zijn liefde voor Deinze kenbaar maakte, werkte hij vooral op de lachspier van menig toeschouwer.
Een gebeurtenis waar de modale Deinse kiezer amper aanstoot aan nam. Met het debuut van N-VA en de opkomst van de nieuwe partij Wakker Deinze had die wel andere vragen aan zijn of haar hoofd. Beide partijen hadden namelijk het potentieel om vaste burgemeesterleverancier CD&V de nodige zetels te onteigenen.

“Iedereen mag denken wat hij of zij wil, maar wij zijn hoegenaamd geen protestpartij tegen CD&V of andere partijen”, zegt André Claeys (65) hierover. De oprichter van Wakker Deinze werd eind 2010 nog bedankt als schepen voor CD&V, maar liet de politiek niet voor wat ze was. “Ik had de meerderheidspartijen gewaarschuwd dat ik terug boven water zou komen met een nieuwe partij. Ze bekeken Wakker Deinze tijdens de campagne met de nodige argusogen, maar dat heeft er ons niet van weerhouden toch mooi drie zetels binnen te halen.”

Continuering
Die meerderheidspartijen, dat zijn CD&V en Open VLD+. Al sinds de stadsfusie in 1977 leveren de christendemocraten de Deinse burgemeester en dat zal in 2012 niet anders zijn. Met een totaal van elf zetels, één minder dan in 2006, houdt CD&V goed stand in de stad aan de Leie. Burgemeester Jan Vermeulen (42) weet zich gesteund door een mix van herkozen schepenen en opkomende talenten. Enkel huidig schepen van cultuur Gerda Ginneberge verloor haar schepenambt nadat ze ervoor geopteerd had om samen met gewezen burgemeester Jacques De Ruyck de CD&V-lijst te duwen. “De kiezer heeft de kaarten evenwel anders geschud”, klonk het teleurgesteld.
Aan de zijde van CD&V zal ook de komende legislatuur Open VLD+ staan. Burgemeester Vermeulen maakte zich in het verleden altijd sterk dat het huwelijk met Open VLD+ op 14 oktober geëvalueerd zou worden. Ondanks het feit dat de liberalen het voortaan met twee zetels minder moeten doen, behoudt de bestaande coalitie een comfortabele meerderheid van 17 zetels op een totaal van 29.

“De kiezer heeft duidelijk voor de meerderheid gestemd”, meldt een trotste Vermeulen. “Gezien wij de grootste en Open VLD+ de tweede grootste partij gebleven zijn, denk ik dat het rechtmatig was om samen verder te gaan en geen nieuwe partners bij de coalitievorming te betrekken.” Het bewijs voor de winnaars van de verkiezingen, N-VA en Wakker Deinze, dat er reeds sprake was van een voorakkoord.

Vingerwijzerij
Ondanks het behoud van de twee schepenambten en haar plaats binnen de coalitie, kan Open VLD+ allesbehalve tevreden zijn met dit verkiezingsresultaat. “Ik denk dat we het slachtoffer zijn geworden van de nationale mediahype rond N-VA”, zegt uittredend schepen Lynda Minnens. “Al moeten we ook de hand in eigen boezem durven steken. Ikzelf had bijvoorbeeld beter niet gezegd dat ik niet langer voor een schepenambt ging. Dat was een foutje dat de kiezer duidelijk heeft afgestraft, maar ik wou mijn intenties eerlijk verkondigen.”
“We hebben het gewoon veel te egoïstisch aangepakt”, zegt een niet verkozen liberaal. “We gingen allemaal voor persoonlijk succes en onze lijsttrekker, Norbert De Mey, heeft dat niet kunnen verhelpen.” Dat het groepsgevoel binnen de partij volledig afwezig was tijdens de laatste campagne kan ook De Mey niet ontkennen. Al wil hij de schuld daarvoor niet bij zichzelf zoeken. “Te veel mensen wouden soloslim spelen, terwijl dit niet opportuun was in een klimaat waar Open VLD op nationaal vlak de wind tegen had. Als lijsttrekker op lokaal niveau kun je daar weinig aan doen.”

Schisma op links
Nog meer bedrukte gezichten kon men op verkiezingsdag vinden in zaal De Pulle, de vaste uitvalsbasis van de Deinse sp.a. De socialisten verliezen twee zetels en gaan de nieuwe legislatuur in met slechts één vertegenwoordiger in de gemeenteraad. De sterk verjongde lijst, met maar liefst 21 nieuwe personen, kon de Deinzenaar niet overtuigen. “Al wil de oudere, meer ervaren garde de schuld absoluut niet in de schoenen van de jongeren schuiven”, zegt de niet herkozen Willy Bekaert (66). Ook de jonge lijsttrekker Freija Dhondt (24) benadrukt dat tijdens de interne verkiezingsanalyse “niemand met de vinger gewezen werd” en “winnen en verliezen een teamgebeuren is.”
Dat GroenRood (een fusie tussen Groen en een aantal gewezen sp.a’ers daterend van 2006, nvdr.) wel haar drie zetels kon behouden, is een doorn in het oog van de Deinse socialisten. “GroenRood kwam ook op met een jonge en enthousiaste lijst”, merkt een andere sp.a’er op. “Maar zij gingen op huisbezoek en vonden een persoonlijke connectie met de bevolking.” De socialistische heimwee naar een sterk links front is groot. Zo liet lijsttrekker Dhondt optekenen dat “een progressief kartel noodzakelijk is om in een kleine stad als Deinze het rechtse gedachtegoed deels te compenseren.”
Of frontvorming mogelijk blijkt, is maar zeer de vraag. De wonden, geslagen na de oprichting van GroenRood, zitten nog vers in het geheugen en ook de politieke kaarten liggen anno 2012 helemaal anders. Met drie zetels is GroenRood de grote broer van sp.a geworden in de Deinse gemeenteraad. Annick Verstraete, lijsttrekker van GroenRood en destijds één van de vertrokken sp.a’ers acht de tijd nog niet rijp voor een progressief blok. “Ik ben bij de twee partijen aan de slag geweest en ik meen dat de bedrijfscultuur tussen beide totaal verschillend is. Ik wil onze unieke interne werking en ons marktleiderschap op links niet zomaar opgeven. We staan wel open voor positieve krachten die zich kunnen vinden in onze werking.”

Nieuw Vlaams nationalisme
Maar ook op rechts kende het politieke landschap de nodige verschuivingen. Vlaams Belang verloor haar twee gemeenteraadzetels en probeert het nu onder een nieuwe voorzitter, Peggy Patyn. Geneesheer op rust Luc Goeminne (78), lijsttrekker tijdens de laatste verkiezingswedloop, maakt zich sterk dat Deinze nog nooit zo Vlaams gestemd heeft. “Het is jammer dat Vlaams Belang Deinze, dat zich vaak constructief heeft opgesteld tegenover de meerderheid, niet kon ontsnappen aan de nationale trend. De kiezer heeft duidelijk strategisch gestemd door een beleidspartij naar voor te schuiven die het Vlaams nationalisme hoog in het vaandel draagt. Dat kan ik enkel maar toejuichen.”
Die beleidspartij is de N-VA. Met vijf zetels worden de Vlaams-nationalisten de derde grootste partij in Deinze. “Een matig resultaat gezien de nationale N-VA-tsunami”, reageert de meerderheid in koor. “Onzin”, meent lijsttrekker en senator Sabine Vermeulen. “Onze kandidaten hebben zich op electoraal vlak duidelijk weten te profileren. Onze mengeling van ervaren mensen en jonge debutanten heeft de kiezer aangesproken. De nationale situatie was zeker geen nadeel, maar is ook niet de enige reden voor ons succes.”
Sinds de bekendmaking dat N-VA in Deinze alleen naar de kiezer zou trekken, maakten reeds vijf leden de overstap van Vlaams Belang naar N-VA. Een trend die door het Vlaams-nationalistische succes wel eens navolging zou durven krijgen bij andere partijen. Op de vraag of dit een probleem vormt voor de ideologische eenheid binnen de N-VA reageert Vermeulen eerder koel. “Ik doe geen uitspraken over onze leden, maar als u zegt dat wij een politiek allegaartje vormen, slaat u de bal mis. Wie bij ons lid is, is voor de volle honderd procent N-VA’er.

Andere vorm van politiek voeren
De nieuwe gezichten in de gemeenteraad zijn niet enkel afkomstig van N-VA. Nieuwbakken partij Wakker Deinze wist te verrassen door meteen drie zetels binnen te halen. Voor de partij van oprichter André Claeys wachten nu de jaren van bevestiging. Het is maar zeer de vraag of de onervaren lijsttrekker Sören Van de Moortele zich staande zal weten te houden in de gemeenteraad. “Ik heb momenteel nog een achterstand qua dossierkennis. Daar moet ik inderdaad nog volop aan werken.”, zegt Van de Moortele. “Maar mijn grote voordeel is dat ik echt weet wat er leeft onder de mensen. Dat besef zal onze partij in de toekomst enkel maar positieve zaken opleveren.”
Met de stadskernvernieuwing, de bouw van het nieuwe gemeentehuis en het oplossen van de mobiliteitsproblematiek gaat Deinze een belangrijke legislatuur tegemoet. De winst van N-VA en Wakker Deinze zal ongetwijfeld de relatie tussen meerderheid en oppositie doen afkoelen. Eensgezindheid tussen alle raadsleden, kenmerkend voor de vorige legislatuur, lijkt nu wel een utopie. Hoe dan ook, de Deinse politieke bühne zal het de komende zes jaar moeten stellen met andere acteurs. Al blijven de protagonisten wel mooi op post.