Gemeenten uit de Leie- en Scheldestreek willen met toeristisch project Eerste Wereldoorlog in de kijker plaatsen
De Vlaamse overheid plant tegen 2014-2018 een grootschalig internationaal evenement ‘100 jaar na de Eerste Wereldoorlog’. Toerisme Vlaanderen wil nu al zoveel mogelijk creatieve voorstellen belonen met een cofinanciering.
De gemeenten Nazareth, Zulte, Deinze en Gavere hebben de handen in elkaar geslagen om die gebeurtenissen in hun gemeenten op het voorplan te brengen. Want het is precies in hun streek dat, in de herfst van 1918, net voor het einde van die oorlog, nog een zware veldslag plaatsvond, met enorme effecten op de mensen en hun omgeving.
Het zijn vooral de burgemeesters Danny Claeys en Henk Heyerick van respectievelijk Nazareth en Zulte, die de eerste aanzet hebben gegeven. Zij hebben aan de projectverenging Platform Omgeving Leie en Schelde, die samenwerking binnen zes gemeenten (Deinze, De Pinte, Sint-Martens-Latem, Gavere, Nazareth, Zulte) ontwikkelt, gevraagd de nodige coördinatie te verrichten en een dossier in te dienen.
De laatste veldslag van de oorlog vond plaats aan de Leie en de Schelde
Dank zij het werk van enkele heemkundigen zijn heel wat feiten en getuigenissen opgetekend. Vanaf de zomer van 1918 trokken de Duitse legers zich langzaam terug uit de loopgraven waar ze zich vier jaar lang hadden geïnstalleerd. De wanorde was groot en er werd geplunderd. Op 18 oktober 1918 probeerde de Duitse keizerlijke garde stand te houden achter de Leie. Geallieerde eenheden bestaande uit Amerikanen, Fransen en Senegalezen konden pas na zware straatgevechten in Machelen en Petegem en de inzet van tanks de weerstand breken. De hele streek was echter in puin geschoten en er vielen bijna 3.000 slachtoffers. Honderden burgers waren omgekomen door gasbommen en talloze anderen bleven invalide achter. De gevechten werden verdergezet in de Scheldevallei, waar nog tijdens de laatste uren van de oorlog Belgische grenadiers sneuvelden.
Kunstzinnige en informatieve landmarks
Het is de bedoeling van de initiatiefnemers om enkele kunstzinnige en informatieve punten (landmarks) te plaatsen waar incidenten plaatsvonden, nl. aan het monument de Edemolen in Nazareth (slag aan de Edemolen in 1914), de militaire Franse begraafplaats in Machelen, het verwoeste stationskwartier in Deinze en de omgeving van de Scheldebrug in Eke/Semmersake waar de laatste slachtoffers vielen.
Tegelijkertijd zal de begraafplaats in Machelen, waar ruim 700 Fransen en Senegalezen begraven liggen, meer worden ontsloten voor bezoekers, terwijl de gemeente Nazareth op termijn iets wil doen aan het te klein behuisde 11-novembermuseum. Men denkt hierbij ondermeer aan een ontvangstruimte, waar ondermeer een film over de oorlogsgebeurtenissen in de regio kan worden getoond. De bevoegde schepenen Ivan Schaubroeck en Thomas Van Ongeval benadrukken dat men zeker niet overhaast tewerk wil gaan en via het nodige overleg in de gemeente een passende oplossing zal zoeken voor de waardevolle collectie.
De Leie- en Scheldegemeenten willen dus een graantje meepikken van de grotere toeristenstroom die verwacht wordt in de Westhoek. Maar men benadrukt dat het project zich eveneens richt tot scholen en fietsende recreanten in de streek. In december zal Vlaams minister Bourgeois de beste projecten goedkeuren.
Coördinator: Stefaan De Groote – Voorzitter: Henk Heyerick – Meer info: Platform Omgeving Leie en Schelde, Markt 21, 9800 Deinze, tel. 0499/589920
